«Η μουσική και το τραγούδι ως θεραπευτικό εργαλείο στην Εργοθεραπεία»
Η μουσική μας έχει αγγίξει όλους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Σκεφτείτε το
αγαπημένο σας τραγούδι, που σας φέρνει πάντα ένα χαμόγελο, την μουσική
που ακούτε όταν θέλετε να χαλαρώσετε ή που σας βοηθά να συγκεντρωθείτε.
Με παρόμοιο τρόπο λειτουργεί η μουσική και το τραγούδι ως θεραπευτικό
εργαλείο για εμάς, τους εργοθεραπευτές γεμίζοντας την αίθουσα με
συναισθήματα, αναμνήσεις, χαμόγελα και μορφασμούς.
Το επάγγελμα της εργοθεραπείας, επιτρέπει στον θεραπευτή να
χρησιμοποιήσει ποικίλες μεθόδους για την επίτευξη των θεραπευτικών
στόχων. Υπάρχουν τεχνικές, οι οποίες βασίζονται στον ιδεασμό και την
προσωπικότητα του κάθε εργοθεραπευτή. Μια από αυτές είναι η χρήση της
μουσικής, του τραγουδιού και οποιαδήποτε μέσου παράγει ήχο. Στόχος είναι
η ομαλή προσέγγιση του παιδιού και η προσφορά ενός δημιουργικού και
δελεαστικού τρόπου συμμετοχής σε δραστηριότητες.
Το τραγούδι βοηθάει το παιδί και τον θεραπευτή να χτίσουν «θεραπευτική
σχέση» και να εμπιστευτεί ο ένας τον άλλον. Ένα παιδί χωρίς ιδιαίτερο
ενδιαφέρον για το περιβάλλον γύρω του, συγκινείται από το τραγούδι και την μουσική. Η παραγωγή ενός ήχου είτε από μουσικό όργανο είτε μέσο της
φωνής, προτρέπει το παιδί να ενδιαφερθεί και να αναζητήσει την προέλευση του ήχου. Με αυτό τον τρόπο ανοίγεται ένας κόσμος μαγικός, γεμάτος
εκπλήξεις. Μερικά παραδείγματα υπάρχουν και στην βιβλιογραφία της
εργοθεραπείας.
Η εργοθεραπεύτρια Rebecca Moyer χρησιμοποιεί τη μουσική
ως μέσο για να κρατήσει τα παιδιά συγκεντρωμένα σε μια δραστηριότητα κατά την διάρκεια της συνεδρίας. Επιπλέον, οι Twyford και Watters (2016)
αναπαράγουν την χαλαρωτική μουσική κατά τη διάρκεια της θεραπείας με
στόχο την επιβράδυνση των υπερκινητικών παιδιών και την αύξηση της
παραμονής σε μια έντονη κινητικά αλλά και λεπτής κινητικότητας δραστηριότητα.
Ένας εξαίρετος επαγγελματίας είναι και ο Ryan Judd, ο
οποίος έχει αφιερώσει την ζωή του στη θεραπεία και την μουσική
προκαλώντας εξαιρετική εξέλιξη σε ένα ευρύ φάσμα παιδιών με ποικίλες
διαταραχές και δυσκολίες.
Η μουσική δίνει στα παιδιά ευκαιρίες να είναι κοινωνικά και να
αλληλεπιδρούν με τους γύρω τους. Η δημιουργία και η εκτέλεση μουσικής,
παρέχει στους μικρούς μας φίλους, μια δημιουργική διέξοδο για να
βελτιώσουν την αισθητηριακή τους επεξεργασία και να βελτιώσουν θετικά ή
να σταθεροποιήσουν την διάθεση τους (Edgerton 1994).
Υπάρχουν πολλά οφέλη που προκύπτουν από την χρήση της μουσικής και
φυσικά μπορείτε να πειραματιστείτε με μερικές δραστηριότητες στο σπίτι:
- Σκεφτείτε κάποιο τραγούδι και προσπαθήστε να ανακαλέσετε τους
στίχους, για την ενίσχυση της απομνημόνευσης και ανάκλησης λέξεων
και παραγωγής κινητικού ρυθμού. - Ενισχύστε τις ακαδημαϊκές έννοιες, μέσω των παιδικών τραγουδιών
που έχουν στίχους με ατελείωτη γκάμα θεμάτων από χρώματα,
αλφάβητο, μέρη του σώματος, ηλιακό σύστημα και μαθηματικά. - Αυξήστε την προσοχή και την αυτορρύθμιση του παιδιού με την
μουσική σε διάφορες ώρες της καθημερινότητας, αλλάζοντας την
εστίαση, την προσοχή και το επίπεδο δραστηριότητας του παιδιού. - Επιταχύνετε την κινητική ανάπτυξη με την ακρόαση μουσικής που
οδηγεί σε διασκεδαστικές κινήσεις. Είτε πρόκειται για μεγάλες κινήσεις
όπως ο χορός ή το κούνημα του σώματός μας, αλλά και μικρές κινήσεις
όπως, η κίνηση των δαχτύλων σαν αράχνη, το μέτρημα με τα δάχτυλα
ή τα παλαμάκια (είναι όλα διασκεδαστικοί τρόποι για να δυναμώσουμε
τους μυς). - Ενισχύστε τη βλεμματική επαφή, τραγουδώντας παρέα με το παιδί και
χτυπώντας ρυθμικά κάποιο αντικείμενο.
Βιβλιογραφία
Twyford, K., & Watters, S. (2016). In the Groove: An Evaluation to Explore a
Joint Music Therapy and Occupational Therapy Intervention for Children with
Acquired Brain Injury. Voices: A World Forum for Music Therapy, 16(1).
Edgerton, C. L. (1994). The Effect of Improvisational Music Therapy on the
Communicative Behaviors of Autistic Children. Journal of Music Therapy,
31(1), 31-62.
https://www.youtube.com/c/RyanJuddMusic/videos
Ελένη Γώγου, Εργοθεραπεύτρια