Γλωσσικές διαταραχές & Σχολική επίδοση

Παιδιά με γλωσσικές διαταραχές είναι πιθανό να εμφανίσουν δυσκολίες στη σχολική τους επίδοση. Έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, στον ελλαδικό χώρο αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, αποδεικνύουν τη στενή συσχέτιση γλωσσικών διαταραχών με τις δεξιότητες ανάγνωσης και γραφής. Τι εννοούμε, όμως, με τον όρο γλωσσικές διαταραχές;

Τι είναι οι γλωσσικές διαταραχές;

Οι γλωσσικές διαταραχές είναι αποκλίσεις στο λόγο, στην ομιλία και στην επικοινωνία του ατόμου, οι οποίες επηρεάζουν τις κοινωνικές συναναστροφές, την καθημερινότητα και εν γένει το επίπεδο ζωής του. Οι διαταραχές αυτές, κατά κανόνα, απαιτούν λογοθεραπευτική παρέμβαση. Παραδείγματα γλωσσικών διαταραχών αποτελούν η ειδική γλωσσική διαταραχή (SLI), η αναπτυξιακή φωνολογική διαταραχή και η γλωσσική καθυστέρηση.

Επηρεάζουν οι γλωσσικές διαταραχές τη σχολική επίδοση του παιδιού;

Η φωνολογική ενημερότητα έχει αποδεδειγμένα συσχετιστεί με τη μαθησιακή διαδικασία. Διαταραχές που αφορούν στις συγκεκριμένες δεξιότητες επηρεάζουν άμεσα την ικανότητα γραφής και ανάγνωσης του παιδιού. Περαιτέρω δυσκολίες σε άλλες διαστάσεις της γλώσσας, όπως στη μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία και πραγματολογία, εμποδίζουν ακόμα περισσότερο τη μαθησιακή πορεία ενός παιδιού.

Έτσι ένα παιδί που παρουσιάζει κάποια γλωσσική διαταραχή, ενδέχεται να παρουσιάσει συγχρόνως:

• Δυσκολίες στην αντίληψη του λόγου (στην κατανόηση αόριστων εννοιών, τη χρήση μεταφορών/παρομοιώσεων/παθητικής φωνής, την κατανόηση και εκτέλεση σύνθετων εντολών, την απομνημόνευση και την κατανόηση ενός κειμένου)
• Δυσκολίες στη χρήση του λόγου (περιορισμένο λεξιλόγιο, ακατάληπτος λόγος, συντακτικά και γραμματικά λάθη στον προφορικό λόγο)
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Δυσκολίες στο γραπτό λόγο

Οι δυσκολίες αυτές, όπως είναι αναμενόμενο, επηρεάζουν τις σχολικές επιδόσεις του και τη συνολική μαθησιακή του πορεία. Σε δεύτερο επίπεδο, μπορούν να επιδράσουν αρνητικά στη ψυχολογία του παιδιού και δυσκολεύουν την κοινωνικοποίηση και τις προσωπικές σχέσεις του.

Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό πως η σχέση των διαταραχών λόγου και ομιλίας με τη σχολική επίδοση των μαθητών είναι άμεση. Οι γλωσσικές διαταραχές δημιουργούν δυσκολίες στα παιδιά. Οι δυσκολίες αυτές μετατρέπονται σε χαμηλές επιδόσεις και εν συνεχεία σε μαθησιακά προβλήματα. Είναι χαρακτηριστικό πως 1 στα 2 παιδιά με ειδική γλωσσική διαταραχή, παρουσιάζει μετέπειτα μαθησιακές δυσκολίες και κυρίως δυσλεξία.

Πρώιμη Παρέμβαση και Γλωσσικές Διαταραχές

Τα τελευταία χρόνια, γίνεται πολύς λόγος για τη σημασία της Πρώιμης Παρέμβασης. Η Πρώιμη Παρέμβαση δεν είναι τίποτα άλλο από την παρέμβαση του ειδικού λογοθεραπευτή σε ένα πρώιμο στάδιο, πριν παγιωθούν δυσλειτουργικές συμπεριφορές κι ενώ τα περιθώρια αξιοποίησης των ικανοτήτων του παιδιού είναι πιο διευρυμένα. Αναγνωρίζοντας, αξιολογώντας και αντιμετωπίζοντας τη διαταραχή στην αρχή της, εξασφαλίζουμε την καλύτερη έκβασή της και μειώνουμε τον κίνδυνο περαιτέρω επιπτώσεων. Με άλλα λόγια, η έγκαιρη παρέμβαση και εισαγωγή σε ένα θεραπευτικό πρόγραμμα διασφαλίζει, σε μεγάλο ποσοστό, την ομαλή εκπαιδευτική πορεία του παιδιού και εξασφαλίζει στο μέτρο του δυνατού, την καλύτερη σχολική επίδοση του.