Ποιος είναι ο ρόλος των γονέων στη λογοθεραπεία;

Συμμετοχή των γονέων στη λογοθεραπευτική αξιολόγηση

Ο κομβικός ρόλος των γονέων στη λογοθεραπευτική διαδικασία είναι εμφανής ήδη στην πρώτη επαφή με το λογοθεραπευτή. Ήδη, η πρωτοβουλία επίσκεψης ενός λογοθεραπευτικού κέντρου ανήκει στους γονείς. Έχοντας εντοπίσει κάποιες αποκλίσεις στις επικοινωνιακές δεξιότητες του παιδιού, οι γονείς είναι αυτοί που παίρνουν την απόφαση να αναζητήσουν τη συμβολή ενός ειδικού. Είναι αναμενόμενο, λοιπόν, πως στη διάρκεια της λογοθεραπευτικής αξιολόγησης, η λήψη του ιστορικού και η περιγραφή των γλωσσικών δυσκολιών του παιδιού γίνεται από τους γονείς, ειδικά στις περιπτώσεις παιδιών μικρής ηλικίας (Πρώιμη Παρέμβαση).

Συμμετοχή των γονέων στη λογοθεραπευτική παρέμβαση

Η παλιότερη τάση στη λογοθεραπεία ήθελε τους γονείς να έχουν ένα ρόλο παρατηρητή στη διάρκεια της θεραπευτικής πορείας. Είναι πολλοί οι γονείς που θεωρούν ακόμα πως ο θεραπευτικός ρόλος ανήκει καθαρά στο λογοθεραπευτή και η δική τους συμβολή είναι μη ουσιώδης. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια με πλήθος μελετών, έχει αποδειχτεί περίτρανα πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Αντίθετα, η συνεργασία λογοθεραπευτή και γονέων κάνει συχνά όλη τη διαφορά.

Οι γονείς μπορεί να εκφράσουν αβεβαιότητα, ανησυχία ή και κάποιον αρνητισμό απέναντι σε αυτή τη συνεργασία. Μπορεί να αμφισβητούν την προσωπική τους συμμετοχή ή και τις δυνατότητες τους να αναλάβουν έναν τέτοιο ρόλο. Οι γονείς, ωστόσο, είναι τα άτομα που γνωρίζουν το παιδί καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο. Έτσι, με την καθοδήγηση ενός έμπειρου λογοθεραπευτή, αποδεικνύονται πολύτιμος σύμμαχος για το τελικό αποτέλεσμα. Οι όποιες αλλαγές προτείνονται στη δική τους συμπεριφορά και η συνολική συμμετοχή τους στο θεραπευτικό πρόγραμμα έχουν σαν βάση τον υποστηρικτικό τους ρόλο, καθώς η οικογένεια είναι το ασφαλές καταφύγιο κάθε παιδιού, και σε καμία περίπτωση δεν υποδεικνύουν το «λάθος του γονέα».

Πώς συμμετέχουν οι γονείς στη λογοθεραπευτική διαδικασία;

Η συμμετοχή των γονέων στη διάρκεια της λογοθεραπευτικής παρέμβασης έχει δύο μορφές. Αφενός παίζουν το ρόλο ενός «αξιολογητή» ενημερώνοντας το λογοθεραπευτή για την εν γένει πορεία του παιδιού στο κοινωνικό του περιβάλλον. Αφετέρου «πιάνουν και οι ίδιοι δουλειά». Μπορεί να συμμετέχουν στις συνεδρίες, ενώ ο λογοθεραπευτής θα τους υποδείξει συγκεκριμένες ασκήσεις για το σπίτι που μπορούν να γίνουν ακόμα και στα πλαίσια των καθημερινών δραστηριοτήτων της οικογένειας (μπάνιο, βόλτα κτλ.) χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερος χρόνος. Ακόμα, ενδέχεται να τους προτείνει κάποιες συμπεριφορικές αλλαγές για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων. Αξίζει να σημειωθεί πως, υπάρχουν πολλά θεραπευτικά πρωτόκολλα που θέτουν την οικογένεια σε ρόλο «θεραπευτικό», με τον ειδικό να εποπτεύει την διαδικασία χωρίς ωστόσο να παρεμβαίνει άμεσα (Προγράμματα ενίσχυσης της επικοινωνίας).

Με τους τρόπους αυτούς, η λογοθεραπεία γίνεται κομμάτι της ζωής του παιδιού και δεν περιορίζεται στο χρόνο των συνεδριών. Συγχρόνως, εξασφαλίζεται συχνά και μια θετικότερη στάση του απέναντι στο πρόγραμμα. Ακόμα, οι γονείς, αποκτώντας γνώση και κατανοώντας το πρόβλημα, είναι πιο ήσυχοι. Το άγχος τους μετριάζεται και μπορούν να υποστηρίξουν πιο ουσιαστικά το παιδί τους. Σε κάθε περίπτωση, είναι δεδομένο πως τα θεραπευτικά αποτελέσματα με τη συμμετοχή των γονέων είναι σαφέστατα καλύτερα, γεγονός που συνεπάγεται λιγότερο χρόνο θεραπείας και φυσικά, μικρότερο κόστος.

Συμβουλευτική Γονέων και Λογοθεραπεία

Η επικοινωνία του λογοθεραπευτή με τους γονείς είναι απαραίτητη στην πορεία της θεραπευτικής διαδικασίας. Συχνά, μάλιστα, ακολουθεί και μετά το πέρας της. Λύνοντας απορίες, απαντώντας σε ερωτήματα, υποδεικνύοντας συνεχώς ασκήσεις ή τρόπους για την εξέλιξη του παιδιού, ο λογοθεραπευτής είναι δίπλα στους γονείς για να τους συμβουλεύει, να τους καθοδηγεί και να τους καθησυχάζει.

Πώς γίνεται η ενημέρωση του παιδιού για το πρόγραμμα λογοθεραπείας;

Ο τρόπος πληροφόρησης του παιδιού για την έναρξη ενός θεραπευτικού προγράμματος διαφέρει φυσικά ανάλογα με την ηλικία. Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς πρέπει να έχουν ενημερωθεί επαρκώς από το λογοθεραπευτή για την όλη διαδικασία. Έτσι, μπορούν να την περιγράψουν με ακρίβεια στο παιδί διώχνοντας το φόβο του μπροστά στο «άγνωστο». Θα πρέπει να του αναφέρουν το λόγο για τον οποίο θα επισκεφτούν ένα κέντρο θεραπειών ώστε το παιδί να μη θεωρεί τις συνεδρίες ούτε μάθημα αλλά ούτε και παιχνίδι/δραστηριότητα.